ortopedikhastaliklar.com

Prof. Dr. Gürkan Özkoç

Çocuklukta Aksama

Çocuğunuzda aksama varsa çoğunlukla önemsiz bir burkulma veya çarpma sonucudur. Fakat belirgin bir sebep bulamazsanız iş işten mutlaka hekiminize başvurun. Çünkü çocuklar düşe kalka büyür ve gün içinde defalarca düşerler. Bazen bu düşmeler altta yatan başka ciddi bir rahatsızlığın belirgin hale çımasını sağlayabilir ve tanının gecikmesine sebep olabilir.

 

Aileye Öneriler:

Çocukta aksama varlığında buna ait bacakta ve ayakta bir yara morluk var mı bakın. Çocuğun ağrısı var mı gözleyin. Hekime gittiğinizde çocuk tanıdık olmayan bir yerde huzursuz olacağı için muayene sağlıksız olabilmektedir. Ağrının nerede olduğunu eliniz ile yoklayın. 

Gece uykudan uyandıran ağrı önemlidir!

Ateş varlığı ile birlikte ağrı ve aksama önemli olabilir!

Tek taraflı ağrı yine önemlidir!

Çocuğu arkadaşları ile oynarken de gözleyin. Oyun sırasında çocuk aksıyorsa altta yatan bir sebep mutlaka vardır.

 

Neler Aksamaya Neden Olur:

Transient Sinovit

Son 2 hafta içinde geçirilmiş bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası kalça ekleminde şişlik ve ağrı ile birlikte olan bir durumdur. Hafif aksamadan ciddi ağrılı yürüyememeye kadar varan bir durumdur. Kalça eklemi derin yerleşimli bir eklem olduğundan dışarıdan fark edilemez. Çoğunlukla 24-48 saatte geçse de bir haftaya varan sürelere de uzayabilir. Aslında çocukta aksamanın en sık sebebi olsa da kalça ekleminin iltihabı (Septik artrit) ve femur üst ucunun kemik iltihabı (osteomyelit) olmadığı mutlaka göstermelidir. Çünkü bu iki durum ileri yaşlarda sakatlık bırakan bir durum oluşturacağı için acilen cerrahi yapılması gerekecektir. Septik artrit ve osteomyelit çoğunlukla ilerler ve ateş, huzursuzluk, halsizlik ve iştahsızlıkla birliktedir. Yine de erken aşamada karışabilir. Bir de enfeksiyon varlığında genel durum her zaman kötüleşir. Siz yine de bu durumu şansa bırakmayın ve gerekli röntgen ve kan tahlillerinin yapılması için  bir sağlık kuruluşuna baş vurun.

 

Eklem Enfeksiyonu (Septik Artrit) ve Kemik Enfeksiyonu (Osteomyelit)

Çocukların eklem çevresi damarsal yapılanması yetişkinden farklıdır ve enfeksiyonun bu bölgeye yerleşmesini kolaylaştırır. Böyle bir durumda ağızdan alınan antibiyotik tanıyı geciktirdiği gibi tedavi edici de olmayabilir. Tanı konulabilmesi için muayenede hekimin şüphelenmesi sonrası kan tahlilleri ve röntgen incelemede şüphe hala devam ediyorsa bu bölgeden enjektör ile örnek almak gerekebilir. Enfeksiyon var ise cerrahi olarak iltihabın temizlenmesi gerekecektir.

 

Çocukluk Çağı Romatizmaları

Romatizma çoğunlukla yetişkin yaşta olsa da çocukluk çağında da tek eklemi tutan birkaç eklemi tutan veya çok eklem tutuluşu ile giden romatizmalar olabilmektedir. Küçük yaş romatizmaları birkaç yıl sürüp geçebilmekle birlikte ergenlik yaşı romatizmaları ileri yaş romatizması olarak devam edebilmektedir.

 

Femur Başı Epifiz Kayması

Uyluk kemiğinin üst uç büyüme kıkırdağı ergenlik döneminde kayabilir. Travma eşlik edebildiği gibi yavaş yavaş da olabilmektedir. Çocuk bazen sadece aksama ile gelir, bazen de hiç yük veremez. Bu durumda kayma daha fazla ilerlemeden ameliyathanede bir veya iki vida ile ilerleme durdurulur. Çoğunlukla da cerrahi gecikmeden yapılırsa ileri yıllarda büyük problem olmaz.

Perthes Hastalığı

3-6 yaş çocuklarda aksama ile başlayan uyluk üst uç büyüme çekirdeğinin kanlanmasının bozulması durumudur. Genellikle takip ile durum geriler ama özellikle 6 yaş üzeri çocuklarda cerrahi gerekebilir. Yaş ne kadar ileri ise sonuç kötü, küçük yaş çocukta da çok iyidir. İzlem yılları bulabilmekte ve cerrahi gerekmese bile ileri yaşlarda uzun yürüyüşler sonrası aksamaya sebep olabilmektedir. Bu hastaların yaklaşık yarısı 55 yaş sonrası kalça protez cerrahisine ihtiyaç duyabilmektedir.

 

Skolyoz

Omurganın arkadan bakıldığında sağa veya sola doğru eğrildiği ve genellikle ergenlik çağı kız çocuklarının sorunudur.

Kalçanın Gelişimsel Displazisi

Eskiden yurdumuz için % 0,2- 0,6 oranında görülen kalça çıkığı günümüzde yenidoğan dönemi kalça ultrasonu ile tarama programı ile neredeyse sıfırlanmıştır. Yine de yeni doğan döneminde kalça displazisi nedeni ile cihaz tedavisi almış çocuklara dikkat etmekte fayda vardır.

 

Bacak Uzunluk Farkı

Çoğunlukla yeni doğan döneminde fark edilirler.

 

Apandisit

Ağrı ve yürüme bozukluğu sebebi olarak alt karın bölgesi problemleri de akla gelmelidir.

 

Beyin Felci (cerebral Palsy -CP) 

Erken doğum sebebi ile küvözde kalan bebekler özellikle yürüme yaşı gecikmişse CP açısından muayene edilmelidir